રૂપિયાનું આ અવમૂલ્યન વિવિધ આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક પરિબળોના પરિણામે થયું છે,જેમાં સરકારની નીતિઓ અને પગલાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. નીચે આ અવમૂલ્યનના મુખ્ય કારણો આ રહ્યા છે.
આયાત શુલ્કમાં વધારો:
‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ અને ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ જેવી યોજનાઓ હેઠળ સ્થાનિક ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર આયાત શુલ્કમાં વધારો કરે છે. આ પગલાં સ્થાનિક ઉત્પાદકોને સુરક્ષા આપે છે, પરંતુ આયાતિત માલની કિંમતોમાં વધારો કરે છે, જેનાથી મોંઘવારી વધે છે.
- નિકાસ પ્રતિબંધો:
સરકાર મોંઘવારી નિયંત્રિત કરવા માટે
કેટલીકવાર ખાદ્યપદાર્થોની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ટામેટા અને ડુંગળી જેવા ખાદ્યપદાર્થોની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાથી આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પુરવઠા ઘટે છે, જેનાથી વૈશ્વિક સ્તરે કિંમતોમાં વધારો થાય છે. આ પગલાં સ્થાનિક સ્તરે મોંઘવારી નિયંત્રિત કરવા માટે લેવામાં આવે છે, પરંતુ વૈશ્વિક બજારમાં તેની નકારાત્મક અસર પડે છે.
- નાણાકીય નીતિઓ:
સરકારની નાણાકીય નીતિઓ, જેમ કે બજેટમાં ખર્ચમાં વધારો, બજારમાં નાણાંની સપ્લાય વધારવા માટે છે. જો નાણાંની સપ્લાય વધુ હોય અને માલસામાનની ઉપલબ્ધતા ઓછી હોય, તો માંગ અને પુરવઠામાં અસંતુલન સર્જાય છે, જેનાથી મોંઘવારી વધે છે.
- ઇંધણ પર ઊંચા કર:
સરકાર પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર ઊંચા એક્સાઇઝ ડ્યુટી અને વેટ લગાવે છે, જેનાથી ઇંધણની કિંમતો વધે છે. ઇંધણની વધતી કિંમતો પરિવહન ખર્ચમાં વધારો કરે છે, જેનાથી અન્ય ચીજોની કિંમતો પણ વધે છે અને મોંઘવારીમાં યોગદાન આપે છે.
- નાણાકીય ખાધ:
સરકારના ખર્ચ અને આવક વચ્ચેનું અસંતુલન નાણાકીય ખાધને વધારવાનું કામ કરે છે. નાણાકીય ખાધ વધવાથી સરકારને વધુ ધિરાણ લેવું પડે છે, જેનાથી દેશના દેવામાં વધારો થાય છે અને રૂપિયાનું મૂલ્ય ઘટે છે.
- નીતિગત અનિશ્ચિતતા:
કેટલીક નીતિઓના લાગુ કરવાની પ્રક્રિયામાં વિલંબ અથવા અસ્પષ્ટતા રોકાણકારોમાં અનિશ્ચિતતા પેદા કરે છે, જેનાથી વિદેશી રોકાણમાં ઘટાડો થાય છે અને રૂપિયાનું અવમૂલ્યન થાય છે.
7 નોટબંધી
નોટબંધી ભારતના નાગરિકો માટે એક દુસ્વપ્ન સાબિત થઇ જેનાથી અર્થતંત્રને કોઈ ફાયદો ન થયો પણ વ્યાપાર જગતને ખુબ નુકશાન થયું!
નિષ્કર્ષ:
2014 થી 2025 દરમિયાન, ડોલર સામે રૂપિયાનું અવમૂલ્યન વિવિધ પરિબળોના પરિણામે થયું છે, જેમાં સરકારની નીતિઓ અને પગલાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આ નીતિઓના કારણે મોંઘવારીમાં વધારો થાય છે, જે સામાન્ય નાગરિકોના જીવન પર અસર કરે છે. સરકારને આ નીતિઓને લાગુ કરતી વખતે મોંઘવારી પર તેની અસરનું મૂલ્યાંકન કરવું જોઈએ અને યોગ્ય સંતુલન સાધવું જોઈએ, જેથી આર્થિક વિકાસ સાથે મોંઘવારીને નિયંત્રિત કરી શકાય.
નોંધ: ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ટાઈમ્સ પ્રેસ-પ્રતિનિધિ/લેખક કે એડવર્ટાઈઝમેન્ટ એકઝિકયુટીવ તરીકે જોડાવા આમંત્રે છે.દરેક વ્યાપારી એસોસિએશનો,મંડળો,કંપનીઓ, વિદ્યાર્થીઓ અમને તેમના પ્રશ્નો કે બિઝનેસ અને ઉદ્યોગ વિષયક સમાચાર/લેખો અમને મોકલી શકો છો. સંપર્ક: +91 9924240334 અથવા તમામ માહિતી સાથે Contact Us પર જઈને ઈ-મેઈલ કરો.
Free register your company in GUJARAT BUSINESS DIRECTORY
સોસિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ પર અમને જોઈન કરો.
FACEBOOK (EDITOR): https://www.facebook.com/profile.php?id=100015664217158
Facebook Page: https://www.facebook.com/Gujarat-Industrial-Times-2462648410416375
x: https://x.com/gujarat_times
Instagram: https://www.instagram.com/rajeshpateleditor_official/
YouTube URL: https://www.youtube.com/channel/UCHFESsRalcfqOLknlVhFBwQ
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/rajesh-patel-53624118/?originalSubdomain=in
‘ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ટાઈમ્સ’ના સમાચાર વિવિધ લેખો,માહિતી જો પસંદ આવે તો શેર કરશો!
