અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. – સરકારી તંત્રે પર્યાવરણ અને અન્ય નિયમનકારી કડક પગલા લેવા જરૂરી છે!
અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. (GIDC) એ દક્ષિણ ગુજરાતના ભરૂચ જિલ્લામાં આવેલું ભારતનું મહત્વપૂર્ણ ઔદ્યોગિક કેન્દ્ર છે. અંકલેશ્વર શહેર ભૌગોલિક રીતે 21°37′36″N અક્ષાંશ અને 72°56′58″E રેખાંશ પર સ્થિત છે, અને તેની વસ્તી 2001ની ગણતરી મુજબ 1,40,839 છે
ભૌગોલિક સ્થાન અને કનેક્ટિવિટી
અંકલેશ્વર શહેર રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ તથા રેલ્વે માર્ગ પર આવેલું છે, જેને કારણે મુંબઈઅમદાવાદ જેવા મોટા શહેરો સાથે સીધી જોડાણ છે. રાજ્યમાર્ગે રાજપીપળા, હાંસોટ, વાલિયા, માંગરોળ, ડેડીયાપાડા, ઝઘડીયા, ભરૂચ જેવા શહેરો સાથે પણ અંકલેશ્વર જોડાયેલી છે.ઐતિહાસિક રીતે અંકલેશ્વર, ઝઘડીયા,રાજપીપળા અને અંકલેશ્વર,ઝઘડીયા,નેત્રંગ નેરોગેજ રેલ્વે માર્ગ પણ અસ્તિત્વમાં છે
ઔધોગિક મહત્વ અને આંકડાકીય માહિતી
અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. એ એશિયાની સૌથી મોટી ઔદ્યોગિક વસાહત તરીકે ઓળખાય છે. અહીં 1,500થી વધુ ઔદ્યોગિક એકમો કાર્યરત છે, જેમાં મુખ્યત્વે કેમિકલ, ફાર્માસ્યુટિકલ, ડાઈ, પેસ્ટિસાઈડ્સ, પ્લાસ્ટિક, ટેક્સટાઈલ અને અન્ય મેન્યુફેક્ચરિંગ ઉદ્યોગોનો સમાવેશ થાય છે. અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. અને ઓએનજીસી (ONGC)ના મુખ્ય મથકો પણ અહીં આવેલા છે. તાજેતરમાં અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. ની એક ડ્રગ કંપનીમાંથી પાંચ હજાર કરોડ રૂપિયાના મૂલ્યનું કોકેઈન પણ ઝડપાયું હતું, જે ઉદ્યોગિક ક્ષેત્રની વ્યાપકતા અને તેની સાથે જોડાયેલા પડકારો દર્શાવે છે.
પર્યાવરણીય પડકારો
ઉદ્યોગોની વધતી સંખ્યા અને કેમિકલ ફેક્ટરીઓના કારણે અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. ની હવા ઘણી હદે ઝેરી બની છે, જેને કારણે સ્થાનિક લોકોમાં આરોગ્ય અંગેની ચિંતાઓ વધી છે.અહીં વારંવાર આગની ઘટનાઓ પણ નોંધાય છે, જે ઔધોગિક સલામતી માટે પડકારરૂપ છે.
આર્થિક અને સામાજિક મહત્વ
અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. ગુજરાત રાજ્યના અને દેશના અર્થતંત્રમાં મહત્વપૂર્ણ ફાળો આપે છે. અહીંના ઉદ્યોગોમાં હજારો લોકોને રોજગાર મળે છે, જેનાથી સ્થાનિક અને આસપાસના વિસ્તારોમાં આર્થિક વૃદ્ધિ થાય છે. ઉદ્યોગો ઉપરાંત, અંકલેશ્વર વિસ્તારમાં ખેતી અને પશુપાલન પણ મુખ્ય વ્યવસાય છે, જેમાં શેરડી, ડાંગર અને કપાસની ખેતી વિશેષ છે
સામાજિક અને ઔદ્યોગિક પડકારો
ઔધોગિક વિકાસ સાથે સાથે પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ, પાણી અને હવા પ્રદૂષણ, અને આરોગ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ પણ વધી રહી છે. કાયદેસર અને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ, જેમ કે ડ્રગ્સનું જપ્ત થવું, પણ અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. માટે પડકારરૂપ છે. આગ જેવી ઘટનાઓ ઔદ્યોગિક સલામતી માટે સતત ચિંતાનો વિષય છે.
નિષ્કર્ષ
અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. એ માત્ર ગુજરાત માટે નહીં, પણ સમગ્ર ભારતમાં ઔદ્યોગિક વિકાસનું પ્રતિક છે. અહીંની ઔદ્યોગિક વસાહત દેશના કેમિકલ અને ફાર્મા ઉદ્યોગોમાં અગ્રણું સ્થાન ધરાવે છે. જોકે, ઔધોગિક વિકાસ સાથે પર્યાવરણીય અને સામાજિક પડકારો પણ ઊભા થયા છે, જેને યોગ્ય મેનેજમેન્ટ અને નિયંત્રણથી ઉકેલવા જરૂરી છે. અંકલેશ્વર જી.આઈ.ડી.સી. એક વિકાસ તરફ આગળ વધે એ માટે સરકાર, ઉદ્યોગકારો અને સ્થાનિક સ્તરેથી સંયુક્ત પ્રયાસો જરૂરી છે.
