ભારત-પાકિસ્તાન સંઘર્ષ લંબાશે તો રાજકોષીય ખાધમાં વધારો થશે: નિષ્ણાતોની ચેતવણી
નવી દિલ્હી, 9 મે 2025: ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ચાલી રહેલા તણાવપૂર્ણ સંબંધો અને સરહદ પર વધતી અથડામણોની ઘટનાઓએ અર્થશાસ્ત્રીઓ અને નિષ્ણાતોમાં ચિંતા વધારી દીધી છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જો આ સંઘર્ષ લાંબો સમય ચાલશે તો ભારતની રાજકોષીય ખાધ (Fiscal Deficit)માં નોંધપાત્ર વધારો થઈ શકે છે, જે દેશની આર્થિક સ્થિરતા માટે જોખમરૂપ બની શકે છે.
ભારતનું રક્ષણ બજેટ, જે હાલમાં જીડીપીના લગભગ 2.5% છે, સંઘર્ષ લંબાવાથી વધવાની શક્યતા છે. સેનાની તૈનાતી, શસ્ત્રોની ખરીદી અને સરહદી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર મજબૂત કરવા માટેનો ખર્ચ ઝડપથી વધી શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે રાજકોષીય ખાધનો લક્ષ્યાંક જીડીપીના 4.9% નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ સંઘર્ષની સ્થિતિમાં તે 6% સુધી પહોંચી શકે છે, એમ અર્થશાસ્ત્રી ડો. રાજેશ શર્માએ જણાવ્યું. તેમણે ઉમેર્યું કે આવી સ્થિતિમાં સરકારે રક્ષણ ખર્ચ માટે નાણાં એકત્ર કરવા ઉધાર લેવું પડશે, જે વ્યાજના દરોમાં વધારો કરશે.
આ ઉપરાંત, સંઘર્ષને કારણે વેપાર અને નિકાસ પર પણ અસર પડી શકે છે, ખાસ કરીને પશ્ચિમ એશિયા અને યુરોપના બજારોમાં. ભારતની ટેક્સટાઈલ, ફાર્મા અને ઓટો પાર્ટ્સ નિકાસને નુકસાન થઈ શકે છે, જે સરકારની આવક ઘટાડશે. બીજી તરફ, રક્ષણ ખર્ચમાં વધારો થવાથી શિક્ષણ, આરોગ્ય અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જેવા ક્ષેત્રો માટે ફાળવણી ઘટી શકે છે, જે લાંબા ગાળે આર્થિક વિકાસને અવરોધશે.
નિષ્ણાતો સૂચવે છે કે ભારતે આ સ્થિતિનો સામનો કરવા માટે રાજદ્વારી માર્ગો અપનાવવા જોઈએ અને સંઘર્ષને ટાળવો જોઈએ. રાજકોષીય ખાધને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે નાણાકીય શિસ્ત અને કરવેરા સુધારણા પણ જરૂરી બનશે. જો સંઘર્ષ ટળશે, તો ભારત તેની આર્થિક સ્થિરતા જાળવી શકશે, નહીં તો આગામી વર્ષોમાં નાણાકીય સંકટનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
