ગુજરાતના ઉદ્યોગો આંતરરાષ્ટ્રીય નિકાસ કેવી રીતે શરુ કરી શકે ?
ગુજરાત ભારતનું એક વ્યાપારી હબ છે જે દેશના કુલ નિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપે છે. ટેક્સટાઈલ, કેમિકલ, ફાર્મા, ફૂડ પ્રોસેસિંગ, સોલાર એનર્જી, અને હેન્ડીક્રાફ્ટ્સ જેવા ઉદ્યોગો ગુજરાતમાંથી નિકાસ માટે મોટા પ્રમાણમાં અવકાશ ધરાવે છે. જો તમે તમારા ઉત્પાદનને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પહોંચાડવા ઈચ્છતા હો, તો નિકાસ (Export) શરૂ કરવા માટે કેટલીક મહત્વની પ્રક્રિયાઓ અને મંજૂરીઓ જાણવી જરૂરી છે.આ લેખમાં ગુજરાતના ઉદ્યોગકારોએ નિકાસ કેવી રીતે શરૂ કરવી, તેના માટે જરૂરી રજીસ્ટ્રેશન, લાયસન્સ, અને માર્કેટિંગની માહિતી આપી રહ્યા છીએ લેખને જરૂરી મુદા પૂરતો જ ‘ફોકસ’ કરેલ હોય લેખ મુદા સ્વરૂપે આપવામાં આવ્યો છે!
1. યોગ્ય ઉત્પાદન અને બજાર પસંદગી
તમારા ઉત્પાદનો માટે યોગ્ય આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર પસંદ કરવા માટે નીચેના મુદ્દાઓ ધ્યાનમાં લો:
✔️ વૈશ્વિક માંગ: કયા દેશોમાં તમારા ઉત્પાદનની વધુ માંગ છે?
✔️ સ્પર્ધા: કોણ કોણ સ્પર્ધા કરી રહ્યું છે?
✔️ વિદેશી વેપાર નિયમો: કયા દેશમાં નિકાસ માટે ઓછા અને સરળ નિયમો છે?
🔍 ઉદાહરણ: જો તમે ફાર્મા અથવા કેમિકલ પ્રોડક્ટ્સ નિકાસ કરવા માંગતા હો, તો યુરોપ અને યુએસ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ હોઈ શકે. ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ માટે મધ્ય પૂર્વ અને આફ્રિકા ઉત્તમ છે.
2. નિકાસ માટે જરૂરી રજીસ્ટ્રેશન અને લાયસન્સ
નીચેના મુખ્ય રજીસ્ટ્રેશન અને લાયસન્સ તમારા નિકાસ બિઝનેસ માટે જરૂરી છે:
📌 (1) ઈમ્પોર્ટ-એક્સપોર્ટ કોડ (IEC Code)
✔️ IEC કોડ નિકાસ અને આયાત માટે Director General of Foreign Trade (DGFT) દ્વારા આપવામાં આવે છે.
✔️ ઓનલાઈન અરજી કરો (DGFT પોર્ટલ: https://dgft.gov.in
✔️ જરૂરી દસ્તાવેજો:
પાન કાર્ડ (PAN Card)
આધાર કાર્ડ
કંપની રજીસ્ટ્રેશન દસ્તાવેજો
બેંક ખાતાની વિગતો
📌 (2) આરસીએમસી (RCMC – Registration Cum Membership Certificate)
✔️ FIEO, APEDA,
Chemexcil, અને અન્ય નિકાસ પ્રમોશન કાઉન્સિલ દ્વારા આપવામાં આવે છે.
✔️ તમારા ઉદ્યોગના પ્રકાર પ્રમાણે યોગ્ય કાઉન્સિલમાં નોંધણી કરો.
✔️ RCMC મેળવવાથી નિકાસ માટે સરકારની વિવિધ સહાય યોજનાઓનો લાભ મળી શકે.
📌 (3) GST અને ફાયનાન્સ રજીસ્ટ્રેશન
✔️ નિકાસ માટે GST રજીસ્ટ્રેશન ફરજિયાત છે.
✔️ “Letter of Undertaking (LUT)” ફાઇલ કરવાથી IGST ચૂકવણી વગર નિકાસ કરી શકાય.
3. નિકાસ પ્રક્રિયા અને લોજિસ્ટિક્સ
નીચેની પ્રોસેસ ફોલો કરી, નિકાસ વધુ સરળ બનાવી શકાય:
📌 (1) ઓર્ડર અને પેમેન્ટ માટે તાલમેલ
✔️ વૈશ્વિક ક્લાઈન્ટસ સાથે નિકાસ કરાર (Export Contract) સેટ કરો.
✔️ પેમેન્ટ માટે LC (Letter of Credit) અથવા PayPal, SWIFT, અને અન્ય સુરક્ષિત પેમેન્ટ ગેટવે વાપરો.
📌 (2) શિપિંગ અને પેકેજિંગ
✔️ લોજિસ્ટિક્સ કંપની અથવા ફ્રેઈટ ફોરવર્ડર (Freight Forwarder) ની સેવા લો.
✔️ Shipping Bill, Bill of Lading (B/L), અને Commercial Invoice તૈયાર કરો.
✔️ પેકેજિંગ આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અનુસાર હોવું જોઈએ.
📌 (3) કસ્ટમ ક્લિયરેન્સ
✔️ જેમણે નિકાસ માટે IEC કોડ મેળવ્યો છે, તેઓ કસ્ટમ ડિપાર્ટમેન્ટ સાથે ઓનલાઇન Shipping Bill દાખલ કરી શકે.
✔️ ડોક્યુમેન્ટ્સ:
Invoice
Packing List
Shipping Bill
Certificate of Origin (CoO)
4. નિકાસ માટે સરકારી સહાય અને સબસિડી
ગુજરાત સરકાર અને ભારત સરકાર દ્વારા નિકાસકો માટે કેટલીક પ્રોત્સાહન યોજનાઓ છે:
📌 (1) MEIS (Merchandise Exports from India Scheme)
✔️ વિશિષ્ટ નિકાસકર્તાઓ માટે 2% – 5% ઇન્સેન્ટિવ આપવામાં આવે છે.
📌 (2) Interest Equalization Scheme
✔️ નિકાસ લોન પર 3% – 5% સુધી વ્યાજ સહાય આપવામાં આવે છે.
📌 (3) Duty Drawback Scheme
✔️ નિકાસ કરનારાઓને કસ્ટમ ડ્યુટી પર છૂટ મળે છે.
5. નિકાસ માટે માર્કેટિંગ અને ગ્રાહક શોધવા
🔹 B2B પ્લેટફોર્મ: Alibaba, IndiaMART, TradeIndia
🔹 એક્સપોર્ટ મેળા: Vibrant Gujarat, Dubai Expo, China Import Export Fair
🔹 દૂરસંચાર વ્યાપાર: LinkedIn, Facebook Business, Email Marketing
🔹 વિદેશી એજન્ટ અથવા ડિસ્ટ્રીબ્યુટર શોધવા
✅ ટિપ: Amazon Global, eBay, ETSY જેવી ઈ-કોમર્સ સાઇટ્સ દ્વારા નિકાસ કરવાનું વધુ સરળ બની રહ્યું છે.
6. સફળ નિકાસ માટે ટિપ્સ
✔️ કોઈ પણ નવો નિકાસ બિઝનેસ શરૂ કરતા પહેલા નિકાસ-આયાતના તમામ નિયમો સમજવા જરૂરી છે.
✔️ તમારા ઉત્પાદનોની કિંમત અને ગુણવત્તાને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવો.
✔️ વિદેશી બજારમાં નિકાસ કરવા માટે શિપિંગ અને લોજિસ્ટિક્સની સંપૂર્ણ જાણકારી રાખો.
✔️ સરકારી સબસિડી અને લોન યોજનાઓનો લાભ લો.
✔️ B2B નેટવર્કિંગ અને ડિજિટલ માર્કેટિંગનો ઉપયોગ કરીને ગ્રાહકો સુધી પહોંચો.
ગુજરાતમાં વ્યાપાર અને ઉદ્યોગ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય નિકાસ માટે અનેક તકો ઉપલબ્ધ છે. જો તમે સાચી રણનીતિ અપનાવો, સરકારી નીતિઓનો લાભ લો, અને સંતોષપ્રદ ગ્રાહક સેવા પૂરી પાડો, તો તમારો નિકાસ બિઝનેસ સફળતાના શિખરે પહોંચે!
—————————————————————–
