ઈ-વાહનોથી પર્યાવરણને ફાયદો: એક મોટી ગેરસમજ

શું ઈ-વાહનોથી પર્યાવરણને ફાયદો થાય છે? વાંચો પૂરો લેખ…

ઈ-વાહનો (ઇલેક્ટ્રિક વાહનો) એ આધુનિક ટેકનોલોજીની એક મહત્વપૂર્ણ શોધ છે, જે પર્યાવરણીય સંરક્ષણ અને કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવાના લક્ષ્ય સાથે માર્કેટમાં આવ્યા અને લોકપ્રિય પણ બન્યા છે. પરંતુ, શું ખરેખર ઈ-વાહનો પર્યાવરણની રક્ષા કરે છે? આ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે આપણે ઈ-વાહનોના જીવનચક્ર, ઊર્જા સ્રોતો, અને તેમના પર્યાવરણીય અસરોને સમજવાની જરૂર છે.

1. ઊર્જા સ્રોતો અને કાર્બન સર્જન

   ઈ-વાહનોની ઊર્જા: ઈ-વાહનો બેટરી દ્વારા ચાલે છે જે વિજળી દ્વારા ચાર્જ થાય છે. જો આ ઇલેક્ટ્રિક ઊર્જા કોલસો, ગેસ, અથવા અન્ય જીવાશ્મ ઇંધણથી ઉત્પન્ન થાય છે, તો ઈ-વાહનો ચલાવવા માટે જે વિજળી પેદા કરવા માટેના વીજ મથકો વધુ કોલસો,ગેસ કે અન્ય ઇંધણ વાપરશે જેનું નુકશાન અંતે પર્યાવરણ પર તો આવશે જ પણ વિજળી ઉત્પાદનમાં જે વાતારવણમાં વધુ કાર્બન ભળશે એ વધારાનું નુકશાન ગણવાનું રહેશે!

  નવીનકરણીય ઊર્જા:  જો ઇલેક્ટ્રિક ઊર્જા સોલાર વિન્ડ, અથવા હાઇડ્રોપાવર જેવા સ્ત્રોત્તમાંથી  ઉત્પન્ન થાય છે તો ઈ-વાહનોનો પર્યાવરણીય પ્રભાવ નોંધપાત્ર રીતે ઘટી શકે છે જોકે ઈ-વાહનો જે ઝડપે વેચાય એ સ્તરે વિન્ડ કે સોલાર પ્લાન્ટ બને નહિ એ હકીકત છે. વાસ્તવિકતા એ છે કે સોલાર પ્લાન્ટ ઘર પર લગાવવો એ પણ મધ્યમવર્ગ માટે ખર્ચાળ ગણાય છે.

2.બેટરી ઉત્પાદન અને નિકાલ:

   બેટરી ઉત્પાદન: ઈ-વાહનોમાં ઉપયોગમાં લેવાતી લિથિયમ-આયન બેટરીના ઉત્પાદનમાં ઘણી ઊર્જા અને કુદરતી સ્રોતોનો ઉપયોગ થાય છે. આ પ્રક્રિયામાં ખનિજોની ખાણકામ, પરિવહન, અને પ્રોસેસિંગનો સમાવેશ થાય છે, જે પર્યાવરણીય પર ખરાબ અસર કરે છે.

   બેટરી નિકાલ: આજ સુધી અનંતકાળ સુધી કે બહુ લાંબા સમય સુધી ચાલે એવી બેટરી બની નથી જોકે આ બાબતે એવું કોઈ શોધ અમલમાં આવી નથી તો બેટરીનો જીવનકાળ સમાપ્ત થયા પછી તેનો નિકાલ એક મોટી સમસ્યા છે. યોગ્ય રીતે નિકાલ ન કરવામાં આવે તો, તે પર્યાવરણને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.ભારત જેવા કે અન્ય એવા દેશો જે પૂર્ણ વિકસિત દેશોની કેટેગરીમાં નથી આવતા તેવા દેશો આવા કાર્ય સફળતાપૂર્વક કરી શકે નહિ ત્યારે સૌથી વધુ પર્યાવરણ પર ખરાબ અસર કરે એ સમજી શકાય!

3. ઈ-વાહનોની કાર્યક્ષમતા:

   ઊર્જા કાર્યક્ષમતા:* ઈ-વાહનો પરંપરાગત વાહનો કરતાં વધુ ઊર્જા-કાર્યક્ષમ છે, પરંતુ તેમની કાર્યક્ષમતા ઊર્જા સ્રોતો અને ચાર્જિંગને લગતા  ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર આધારિત છે.

    જીવનકાળ: ઈ-વાહનોનો જીવનકાળ અને તેમની રિસાયક્લિંગ ક્ષમતા પણ પર્યાવરણીય પ્રભાવને નક્કી  કરે છે.

 4. પરિવહન અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર:

   ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર: ઈ-વાહનો માટે ચાર્જિંગ સ્ટેશન્સ અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિકાસ પણ પર્યાવરણીય પ્રભાવ ધરાવે છે. આ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ અને સંચાલન ઊર્જા અને કુદરતી સ્રોતોનો ઉપયોગ કરે છે.

   પરિવહન: ઈ-વાહનોના પાર્ટ્સ અને બેટરીનું પરિવહન પણ પર્યાવરણીય પ્રભાવ ધરાવે છે.

5. સમગ્ર પર્યાવરણીય પ્રભાવ

  લાઇફસાયકલ એનાલિસિસ: ઈ-વાહનોના સમગ્ર જીવનચક્ર (ઉત્પાદન, ઉપયોગ, અને નિકાલ) પર થતા પર્યાવરણીય પ્રભાવને સમજવા માટે લાઇફસાયકલ એનાલિસિસ જરૂરી છે. આ એનાલિસિસ દ્વારા જાણી શકાય છે કે ઈ-વાહનો ખરેખર પર્યાવરણ માટે લાભકારી છે કે નહીં જોકે આવા રિસર્ચ હજી ઉપલબ્ધ નથી ફક્ત ગ્લોબલ કોપોરેટસ સંગઠનો દ્વારા પર્યાવરણના મુદ્દે ઉંધા ચશ્માં દૂનિયાને પહેરાવવા કરતા વૈજ્ઞાનિક રિસર્ચના આધારો જાહેરમાં લાવવા જોઈએ!

  સંશોધન અને વિકાસ:* ઈ-વાહનોના પર્યાવરણીય પ્રભાવને ઘટાડવા માટે સતત સંશોધન અને વિકાસ જરૂરી છે. નવીનકરણીય ઊર્જા, બેટરી ટેકનોલોજી, અને રિસાયક્લિંગ પ્રક્રિયાઓમાં સુધારો કરીને ઈ-વાહનોને વધુ પર્યાવરણ-મિત્ર બનાવી શકાય છે.ભારત જેવા દેશોમાં જ્યાં મોબાઈલ નેટવર્કની સમસ્યાઓ પણ હેરાન કરતી હોય,પ્રાથમિક સુવિધાઓ પણ જ્યાં હજી પૂરતી ન હોય.સરકાર જ્યાં  ૮૦% લોકોને મફત અનાજ આપતી હોય ત્યાં બહુ જવાબદારી અને સમજદારીપૂર્વક  ઈ-વાહનોના ઉપયોગને અમલમાં મુકવા ખાસ પોલીસી બનાવવી જોઈએ!

નિષ્કર્ષ:

ઈ-વાહનો પર્યાવરણીય સંરક્ષણની દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, પરંતુ તેમનો પર્યાવરણીય પ્રભાવ માત્ર તેમના ઉપયોગ પર નહીં, પરંતુ તેમના સમગ્ર જીવનચક્ર પર આધારિત છે. ઈ-વાહનો દ્વારા પર્યાવરણની રક્ષા થાય છે એ માન્યતા સંપૂર્ણ રીતે સાચી નથી, પરંતુ યોગ્ય નીતિઓ, ટેકનોલોજી, અને જવાબદાર ઉપયોગ દ્વારા ઈ-વાહનોને પર્યાવરણ માટે વધુ લાભકારી બનાવી શકાય છે. આપણે સમગ્ર પરિપ્રેક્ષ્યમાં વિચાર કરીને, ઈ-વાહનોના પર્યાવરણીય પ્રભાવને ઘટાડવા માટે સતત પ્રયાસ કરવાની જરૂર છે.
———————————————————————————————-

નોંધ: ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ટાઈમ્સ પ્રેસ-પ્રતિનિધિ/લેખક કે એડવર્ટાઈઝમેન્ટ એકઝિકયુટીવ તરીકે જોડાવા આમંત્રે છે.દરેક વ્યાપારી એસોસિએશનો,મંડળો,કંપનીઓ, વિદ્યાર્થીઓ અમને તેમના પ્રશ્નો કે બિઝનેસ અને ઉદ્યોગ વિષયક સમાચાર/લેખો અમને મોકલી શકો છો. સંપર્ક: +91 9924240334  અથવા તમામ માહિતી સાથે Contact Us પર જઈને ઈ-મેઈલ કરો.

Free register your company in GUJARAT BUSINESS DIRECTORY

‘ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ટાઈમ્સ’ના સમાચાર વિવિધ લેખો,માહિતી જો પસંદ આવે તો શેર કરશો!

નોંધ: દરેક ઔદ્યોગિક-વ્યાપારી એસોસિએશનો,મંડળો,કંપનીઓ, વિદ્યાર્થીઓ અમને તેમના પ્રશ્નો કે બિઝનેસ અને ઉદ્યોગ વિષયક સમાચાર/લેખો અમને મોકલી શકો છો.એડવર્ટાઈઝમેન્ટ માટે સંપર્ક: +91 9924240334  અથવા તમામ માહિતી સાથે Contact Us પર જઈને ઈ-મેઈલ કરો.

Free register your company in GUJARAT BUSINESS DIRECTORY